Forum Liderów PPP to wydarzenie cykliczne, które odbywa się co roku pod patronatem
ministerstwa odpowiedzialnego za rozwój partnerstwa publiczno- prywatnego w Polsce.
W tym roku zostało objęte patronatem honorowym Ministerstwa Funduszy i Polityki
Regionalnej. W wydarzeniu wzięła udział rekordowa liczba uczestników, zainteresowanych wykorzystaniem modelu partnerstwa publiczno-prywatnego i realizacji inwestycji rewitalizacyjnych, z uwzględnieniem projektów deweloperskich i koncepcji przestrzeni zrównoważonych. W odróżnieniu od poprzednich edycji, ostatnia odbyła się w formule online, dnia 28 października, w Centrum Prasowym PAP, w Warszawie. Organizatorem cyklicznych konferencji jest Agencja City z siedzibą w Warszawie.
Motywem przewodnim tegorocznej edycji konferencji Forum Liderów PPP była
rewitalizacja, jako katalizator zmian poprawiających jakość życia dla lokalnych społeczności.
Jej przeznaczeniem jest nie tylko nowe zagospodarowanie przestrzeni i renowacja budynków, ale przede wszystkim przywrócenie do życia zdegradowanych części miast i uzupełnienie ich o nowe funkcje, w tym społeczne. W dyskusjach panelowych prezentowane były przykłady rewitalizacji w oparciu o polskie studia przypadków, tj. zagospodarowania północnego cypla Wyspy Spichrzów w Gdańsku oraz rewitalizacji planowanych w Warszawie.
Każdy z czterech godzinnych paneli poświęconych był innej tematyce, informującej w sposób kompleksowy o przygotowaniu, realizacji i zarządzaniu projektami ppp. Moderatorem
pierwszego panelu dotyczącego potencjału wykorzystania modelu partnerstwa publiczno-
prywatnego w praktyce, przy wykorzystaniu najlepszych praktyk była prof. Katarzyna
Sobiech – Grabka z SGH, reprezentująca Instytut Rozwoju Miast i Regionów. We wstępie
do dyskusji przedstawiła dane statystyczne dotychczas zrealizowanych projektów
rewitalizacyjnych w formule ppp przez gminy, przed wprowadzeniem zmian związanych z
Ustawą o Rewitalizacji z 2015 roku. – Projekty te były zwykle punktowe, niespójne i nie były
zintegrowane, oceniła profesor. Podkreślono, że zgodnie z Ustawą, rewitalizacja wymaga
przede wszystkim patrzenia na szeroką perspektywę obszarów miejskich, planując działania
dla całych dzielnic lub co najmniej kwartałów ulic. Należy postawić na kompleksowe
planowanie wszystkich elementów, które składają się na sprawne funkcjonowanie miast, czyli integrację dziedzictwa kulturowego, zabytków wraz z szeroko pojętą infrastrukturą, tj.
drogową, mieszkalną, komunikacyjną, edukacyjną i kulturalną, przy jednoczesnym
nastawieniu prospołeczny.
Potwierdziła to prof. Katarzyna Pałubska, zastępca dyrektora Departamentu Ochrony
Zabytków w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, analizując projekty związane
z ochroną zabytków.
- Istnieje potrzeba implementacji realnie zintegrowanych działań, gdzie gmina wskazywałaby
kierunki rozwoju w sposób kompleksowy, uwzględniając duże obszary miejskie, jednak na ten moment brak jest spójności, w której byłoby widać odpowiedzialność i kreację ze strony organów publicznych. MKiDN i NID wspierają działania rewitalizacyjne poprzez wskazywanie samorządom i właścicielom prywatnym, że dziedzictwo jest obszarem, który posiada własną wartość ekonomiczno- gospodarczą i potencjał finansowy, z którego należy korzystać.
Prezes Wojciech Ciurzyński z firmy Multibud, realizującej projekt zagospodarowania północnej Wyspy Spichrzów w Gdańsku, uznał za jeden z najtrudniejszych obszarów inwestycji współpracę z konserwatorem zabytków. – Na Wyspie Spichrzów jest mnóstwo obiektów zabytkowych, które trzeba uwzględnić w projekcie. Konserwator zabytków ma duży wpływ na ostateczną postać inwestycji, ale jego wizja powinna być spójna z podejściem architektonicznym, a często bywa odwrotnie. Dla inwestora realizacja projektu musi być przede wszystkim dochodowa, dlatego tak istotnym jest, aby konserwator rozumiał pozycję
prywatnej firmy, która się tego zadania podejmuje. Niestety, często obawa przed konserwatorem i wysokimi kosztami renowacji zabytków jest barierą powstrzymującą prywatnych inwestorów przed zainteresowaniem inwestycją.
W trakcie wydarzenia poruszone zostały kwestie gotowości architektów –urbanistów do
projektowania złożonych inwestycji rewitalizacyjnych. Zdarza się bowiem, iż wiele gmin
składa zapytania do jednego biura architektonicznego, w takim wypadku jest ono w stanie
zaproponować spójną wizję zaprojektowania centrów miast. W Polsce nadal praktykowany
jest model gdzie funkcje danego obszaru wyznacza sektor publiczny, przy czym na zachodzie praktyką jest przygrywanie badań społecznych w przestrzeni, wspólnie z lokalną
społecznością. Warto zaznaczyć, iż funkcję obiektu może równie dobrze wyznaczyć architekt, biorąc pod uwagę potrzeby społeczności, rozwój gospodarczy, rozwój infrastruktury. Rewitalizacja nie powinna stanowić aktywowania dawnych funkcji obiektów, lecz powinna być odpowiedzią na nowe, współczesne potrzeby społeczności.
W ocenie Bartosza Rozbiewskiego z Wydziału Polityki Przestrzennej w Biurze Architektury i
Planowania Przestrzennego Miasta Stołecznego Warszawy, przed przystąpieniem do każdej
inwestycji powinno się przeprowadzić dobre rozpoznanie rynku. – Prawidłowe
przygotowanie projektu daje największą szansę na jego powodzenie. W urzędach nie zawsze są jednak osoby, które mają wszechstronne doświadczenie, dlatego ważne jest aby zaprosić do procesu planowania na samym wstępie osoby, które mają wiedzę w tym zakresie i odpowiednie kwalifikacje. W Warszawie stosowane są w tym celu Warsztaty Trójstronne, w których uczestniczy lokalna społeczność, potencjalni inwestorzy i przedstawiciele urzędu. Kolejnym etapem jest przygotowanie Masterplanów. Dla takiej konkretnej propozycji szukany jest partner, który często jest obecny od samego początku realizacji projketu. Wartość takich spotkań podkreślił prezes Ciurzyński, który w Rumii uczestniczy także w spotkaniach technicznych, dających szansę na wymianę doświadczeń i opinii na temat planowanej inwestycji. Przedstawiciel firmy prywatnej, opowiedział także jakie warunki musiałyby być spełnione, aby dawni lokatorzy mogli wrócić do nowo wyremontowanej przestrzeni. Mirosław Nizio, architekt- urbanista, ocenił, że architekci również mogliby uczestniczyć w tego typu spotkaniach. On sam, realizując zamówienia rewitalizacyjne, organizował wielokrotnie konsultacje społeczne, których celem było przede wszystkim zrozumienie potrzeb społeczności i zdefiniowanie nowoczesnych funkcjonalności obszarów zdegradowanych. Podczas wydarzenia, omówione zostały także rodzaje projektów, dla których miasto Warszawa planuje wdrożyć formułę ppp. Pan Bartosz Rozbiewski podkreślił, że urząd miasta Warszawy preferuję formułę ppp dla kompleksowo
projektowanych przestrzeni publicznych, które tworzą miasto, z uwzględnieniem
przestrzeni zielonych, transportu miejskiego, infrastruktury drogowej. Mężczyzna
zwrócił szczególną uwagę na funkcję renty planistycznej, która niestety na razie nie
funkcjonuje, a która mogłaby generować zapotrzebowanie na partnerstwo z partnerem
prywatnym. Dając warunki brzegowe, miasto określa na wstępie oczekiwania, ale
oczekuje partycypacji w kosztach urbanizacji obszarów. Miasto musi dzielić się kosztami
tworząc atrakcyjna tkankę miejską. Kluczowa w kwestii realizacji projektów ppp
okazuje się świadomość sektora publicznego, dotycząca konieczności zaangażowania
finansowego ze strony partnera publicznego.