Światowe trendy rozwoju PPP

Siódmą edycję Międzynarodowego Forum Partnerstw Publiczno-Prywatnych (PPP) UNECE zdominowały potencjalne rozwiązania dla Europy Wschodniej, koncepcje zarządzania kryzysowego w kontekście napiętej sytuacji geopolitycznej oraz zielone inwestycje dla celów Agendy 2030 ONZ.

Hybrydowa konferencja z udziałem ekspertów z zakresu PPP z całego świata odbyła się w dniach 3 - 5 maja 2023 r. w Atenach. Organizatorem wydarzenia - we współpracy z gminą Ateny oraz przy wsparciu rządu Grecji - była UNECE – Europejska Komisja Gospodarcza ONZ. Udział w nim wzięli Ministrowie Infrastruktury i PPP, doradcy oraz przedstawiciele instytucji finansujących. Tematem przewodnim Forum była adaptacja do zmian klimatu poprzez renowację i dostosowanie istniejącej infrastruktury oraz budowanie nowej, z uwzględnieniem Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs). Dyskusja podczas konferencji dotyczyła wyzwań i możliwości na poziomie globalnym, krajowym i miejskim, koncentrując się głównie na powiązaniu zielonych i cyfrowych transformacji w projektach PPP i infrastrukturalnych, które przyczyniają się do realizacji SDG. - W dobie kryzysu klimatycznego, wojny w Ukrainie i trwałych skutków pandemii COVID-19, bardziej niż kiedykolwiek potrzebna jest wysokiej jakości infrastruktura, która jest ekologiczna, zielona, cyrkularna, odporna, zrównoważona również pod względem fiskalnym, gdzie głównymi beneficjentami są jej użytkownicy – podkreślali Organizatorzy.

Proces PPP w Ukrainie ma odbywać się cyfrowo

W 7. Międzynarodowym Forum PPP wziął udział m.in. Niko Gachechyladze, Dyrektor Ukraińskiej Agencji PPP. Ukraiński parlament pod koniec ubiegłego roku wprowadził nowe przepisy dotyczące roli partnerstwa publiczno- prywatnego w odbudowie infrastruktury po wojnie. W ramach planu tejże odbudowy przewiduje się 15 programów sektorowych, składających się z 850 projektów, których wartość przekracza 750 mld dolarów. Rząd Ukrainy powołał Agencję PPP, aby już teraz generować zdolność do sprawnego i skutecznego podejmowania decyzji o alokacji środków finansowych i jakości odbudowywanej infrastruktury. – W przypadku budownictwa zaczęliśmy od zmian w ustawodawstwie o PPP. Z wiadomych przyczyn nie jest to teraz kwestia najpilniejsza dla rządu, ale proces już został uruchomiony. Druga istotna inicjatywa, to cyfryzacja procesów i uproszczenie procedur dla partnerstwa publiczno-prywatnego - wyjaśnia Niko Gachechyladze. Władze Ukrainy chcą, aby cały proces PPP odbywał się cyfrowo. To bowiem pozwoli go usprawnić, przyspieszyć, uprościć poprzez opracowanie standardów bankowalności projektów i przede wszystkim spowoduje, że będzie on transparentny. - Chcemy dzięki cyfryzacji i rozwiązaniom technologicznym wykluczyć korupcję. Obserwujemy polski rynek PPP i występujące na nim bariery. Chcemy uczyć się na błędach innych, aby przygotować ustawodawstwo i narzędzia w taki sposób, który pozwoli nam bezbłędnie i szybko odbudować możliwie najlepszą jakość nowej infrastruktury Ukrainy - dodaje Dyrektor Ukraińskiej Agencji PPP. W Forum UNECE w Atenach uczestniczyła także Mehita Fanny, Europe PPP Manager w International Finance Corporation. - Wydarzenie to stanowiło doskonałą okazję do podzielenia się wiedzą w gronie specjalistów ds. PPP, przedstawicieli władz publicznych, naukowców i inwestorów. Poziom prelegentów, tematy i studia przypadków zostały optymalnie dobrane i pozwoliły na konstruktywne dyskusje oraz stworzenie użytecznej sieci - przyznaje Mehita Fanny podkreślając jednocześnie, że IFC aktywnie szuka projektów PPP do realizowania w Polsce.

Rozwiązania istotne z punktu widzenia Polski

Kamila Król, organizator Forum Liderów PPP w Warszawie, która także uczestniczyła w ateńskiej konferencji UNECE zauważa, że jej zakres tematyczny dotyczył rozwiązań, które mogą mieć zastosowanie również dla naszej gospodarki. - Jednym z nich był sposób w jaki można wdrożyć strategię zabezpieczającą na wypadek katastrofy, zakładając, że katastrofą dla Polski może być agresja militarna Rosji. Wykład na ten temat zaprezentował przedstawiciel Turcji, dr Eyup Vural Aydin, w oparciu o doświadczenia tego kraju związane z trzęsieniem ziemi i koniecznością szybkiej reakcji rządu - wyjaśnia Kamila Król. Zrównoważone PPP na rzecz odbudowy powojennej analogicznie do odbudowy znacznych obszarów po katastrofie oraz równolegle odbudowa wydolności gospodarczej zniszczonego regionu, jeśli byłaby realizowana w modelu PPP, daje przewagę w postaci wykorzystania najlepszych rozwiązań, wysokiej jakości materiałów i krótkiego czasu realizacji. Jak podkreślano podczas tegorocznej konferencji, najważniejsze założenia, jakie powinny przyświecać inwestycjom publicznym realizowanym wspólnie z partnerem prywatnym powinny obejmować wspomniane Cele Zrównoważonego Rozwoju: zwiększać dostęp do podstawowych usług oraz zmniejszać nierówności i niesprawiedliwość społeczną, poprawiać efektywność gospodarczą i stabilność fiskalną projektów, wzmacniać ich proekologiczny wymiar, promować replikowalność i rozwój kolejnych projektów, a także angażować w nie wszystkich interesariuszy.

Cele Zrównoważonego Rozwoju a PPP

SDGs jako podstawowy czynnik ewaluacji projektów inwestycyjnych w partnerstwie publiczno - prywatnym stały się katalizatorem rozwoju PPP i to podejście jest promowane przez UNECE. Dotychczasowa koncepcja opierająca się na ocenie wartości ekonomicznej zastępowana jest wartością społeczno - środowiskową. Podczas konferencji w Atenach podniesiono temat konieczności zaangażowania w planowanie wydatków publicznych doradców społeczno-środowiskowych. Występujący podczas wydarzenia eksperci z całego świata podkreślali rolę, jaką SDGs pełnią w procesie organizacji przestrzeni publicznej i planowania wydatków. Warto przy tym zwrócić uwagę, że SDG to jedyny ogólnoświatowy, uniwersalny kod będący wzorcem dla realizacji inwestycji publicznych i weryfikujący ich zasadność. Niestety w kwestiach środowiskowych, Polska nie wykorzystuje narzędzi, które stosowane są już za granicą. Obecnie powoływana jest Europejska Fundacja Inwestycji Zrównoważonych, której celem będzie promowanie narzędzi ONZ do ewaluacji inwestycji pod kątem spełniania SDG. Fundacja EFIZ.EU nawiązała współpracę z agendą UNECE. Pierwsza ewaluacja prowadzona jest już w Lubaniu na zlecenie funduszu inwestycyjnego Baltcap i firmy Izim. Celem EFIZ.EU będzie promocja Celów Zrównoważonego Rozwoju wśród lokalnych społeczności za pomocą odpowiednich narzędzi. Jednym z nich jest wykorzystywanie innowacyjnych technologii.

Więcej na ten temat będzie można dowiedzieć się podczas konferencji Forum Liderów PPP (www.forumliderowppp.pl).

Kamila Król Forum Liderów PPP Polska, Jean-Patrick Marquet z World Economic Forum Szwajcaria

Niko Gachechyladze Agencja PPP Ukraina, Mehita Fanny z International Finance Corporation World Bank,

Mehita Fanny z IFC Austria, David Baxter z ISRC USA

Kamila Król Forum Liderów PPP Polska, David Dodd, ISRC USA, WAPPP

Na zdjęciach Mehita Fanny z IFC Austria, David Baxter z ISRC USA, Niko Gachechyladze Agencja PPP Ukraina, Kamila Król Forum Liderów PPP Polska, Jean-Patrick Marquet z World Economic Forum Szwajcaria.